زنانگی و تأنیث در هستی شناسی ابن عربی
نویسندگان
چکیده مقاله:
اندیشمندان و محققان بسیاری دربارة جایگاه و اهمیت زن در نظام عرفانی ابن عربی به تحقیق و تفحص پرداختهاند؛ چنانکه گویی وی زنانگی را همچون تعینی ثابت و پایدار از جنسیت مینگرد. اما تحقیق و تفحص در آثار ابن عربی، بهویژه «فتوحاتالمکیه» و «فصوصالحکم»، نشان میدهد که وی، زنانگی را تنها بهعنوان صورت و تعینی از جنسیت در تمیز از مردانگی نمینگرد، بلکه آن را در گسترهای وسیع در تبیین خداشناسی، جهانشناسی و انسانشناسی عرفانی خویش به کار میبرد، تا جایی که وی ذات الهی و برخی از صفات او مانند قدرت و اراده را مؤنث دانسته و گاه آن را در مقامی برتر و بالاتر از مردانگی نشاندهاست. تحقیق حاضر نشان می دهد که تأنیث به معانی منفعل بودن، اثرپذیری و مادری، در هستیشناسی عرفانی ابن عربی به کار رفته و در هر کاربرد وجهی از وجوه گوناگون هستی را به نمایش گذاشتهاست. تأنیث چنان در تار و پود هستیشناسی عرفانی ابن عربی تنیده شدهاست که بدون آن نمیتوان نظام اندیشگی او را واجد انسجام لازم دانست. همچنین میتوان اینگونه برداشت کرد که ابن عربی جنسیت را امری نسبی تلقی کرده و موجودات را دارای دو بعد زنانگی و مردانگی میدانستهاست که در موقعیتهای مختلف یکی از جنسیتها را از خود نشان میدهند.
منابع مشابه
تانیث و تناکح در هستی شناسی ابن عربی
تناکح اسماء در نظام فکری ابن عربی در کنار تقابل اسماء تعریف شده است که چگونگی فیض هستی از واحد به کثیر را به تصویر می کشد. وی با بیان تناکح به چگونگی کثرت اسماء و بی نهایت بودن جهان هستی پرداخته و راز خلقت را در حرکت حبی که منجر به تناکح میشود دانسته و اشاره دارد که تناکح ساری در جمیع ذراری صورت می پذیرد. منتها با توجه به گستره بحث و همچنین وضوح بخشی به آن موضوع نوشتار حاضر به جزء نخستین پرداخ...
متن کاملهستی شناسی از دیدگاه ابن عربی و عبدالکریم جیلی
هستی شناسی – شاخه ای از فلسفه محسوب می شود. اما دیدگاه عارف به هستی و پدیدارهای آن با نگاه فیلسوف متفاوت است. د این جستار ضمن بیان تلقی عرفانی ازوجود دیدگاه های دو عارف برجسته مسمان این عربی و عبدالکریم جیلی در زمینه شناخت وجود مورد بحث قرار می گیرد. عبدالکریم جیلی (د 826ق) که از پیروان شهیر مکتب ابن عربی است در مباحث هستی شناسانه خود تفسیی انسان مدارانه از دیدگاه های ابن عربی ارائه داده است. ع...
متن کاملتناکح اسمائی در هستی شناسی ابن عربی
در بینش «ابن عربی» ظهور هستی همراه است با ظهور اسماء الهی، و در بین آن اسماء به دلیل تمایل به ظهور حبی تناکح صورت گرفته است. در نتیجه منشأ عوالم میل به ظهور اسماء بوده است. تناکح اسمائی منجر به تکوین شده و در تمام حضرات لحظه به لحظه این هم آمیزی صورت می پذیرد. اما شکل تناکح و تولد منتجه از آن در هر حضرت یا عالمی متفاوت با حضرات و عوالم دیگر است. البته ظهور اسماء در مظاهر متعدد منافی با اتحاد ذا...
تاملی در مبانی هستی شناختی زیبایی شناسی در مکتب عرفانی ابن عربی
یکی از پرسش های بسیار مهم در عرصه هنر پژوهی و بلکه اساسی ترین آن ها پرسش از زیبایی و مبانی آن به عنوان پایه گفتمان هنری و زیبایی شناسانه است. با توجه به اینکه هر مکتبی بنا بر چارچوب فکری خود مبانی ویژه ای برای زیبایی شناسی مطرح می کند در این پژوهش تلاش شده مبانی زیبایی شناسی بر اساس دستگاه عرفان اسلامی استخراج و سازماندهی شوند. از آنجایی که وجود و شناخت زیبایی ارکان و مقوم های اصلی زیبایی شناسی...
متن کاملابن عربی و مسأله‌ی سریان زیبایی در هستی
مبحث زیبایی‌شناسی، کانون توجه اصناف گوناگون اندیشمندان بوده و هست و درباره‌ی آن، مسائل فراوانی مطرح است، از جمله اینکه دامنه‌ی آن در هستی تا کجاست و اینکه آیا همه‌ی موجودات را در برمی‌گیرد و یا اینکه فقط شامل برخی از موجودات شده است. یعنی آیا همه‌ی موجوداتْ زیبایند یا برخی زشت هستند؟ پاسخ به این پرسشها از سویی متوقف بر شناخت هستی و از سوی دیگر، شناخت زیبایی است. از جمله روی‌کردهای علمی در ای...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 49 شماره 1
صفحات 123- 143
تاریخ انتشار 2016-03-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023